اختلال یادگیری

 

اختلال یادگیری

زمینه ی برخورداری از آموزش عمومی در مدارس وجود سلامت جسمی وروانی فرزندان است. گاهی به کودکانی بر می خوریم که قبل از ورود به مدرسه به عنوان کودکانی سالم، با نشاط، اجتماعی و کارآمد شناخته می شوند اما زمانی که پا به مدرسه می گذارند و انجام تکالیف مدرسه برایشان به عنوان یک وظیفه در می آید بازدهی و یادگیری اندک آن ها برای والدین در خانه و مدرسه سؤال برانگیز و موجب نگرانی می شود و ممکن است بدون اطلاع از مشکلی که کودک به آن مبتلاست اورا تحت فشار قرار داده و او را به تلاش و کوشش بیشتر وا دارند و یا با توسل جستن به انواع تنبیه ها بخواهند او را به سوی موفقیت تحصیلی سوق دهند، غافل از این که اگر دچار اختلال یادگیری باشد تمامی این تلاش ها نه تنها سودمند نخواهد بود بلکه در اکثر موارد موجب تشدید و تعمیق اختلال خواهد شد.

شمار دانش آموزانی که دچار« نارسائی های ویژه یادگیری» می باشند بین 4 تا 12 درصد گزارش شده است. بعضی از این دانش آموزان بیش فعال نیز هستند و دامنه ی توجه شان نیز پایین است. پژوهش ها بیانگر آن است که مشکلات عاطفی کودکان دارای این اختلال نسبت به افراد بهنجار شایع تر است و این اختلال نیز می تواند در بروز مشکلات عاطفی نیز مؤثر باشد. از آن جایی که این اختلال قابل مشاهده نیست، اغلب دیر شناسایی می شود. این اختلال درمان دارويي ندارد و این مشکل در تمام طول عمر ادامه می یابد و خانواده های زیادی را گرفتار می کند. این کودکان با کمک و حمایت و مداخله ی صحیح والدین می توانند در مدرسه موفق شوند، این کار با تشویق نقاط قوت آن ها، آگاهی از ضعف های آن ها، درک نظام آموزشی، همکاری با افراد متخصص و نیز یادگیری راهبردهای روبرو شدن با مشکلات خاص انجام می شود. والدین چنین فرزندانی در فرآیند ارزیابی نقش مؤثر داشته و ضروری است مشارکت فعال داشته باشند.

مفهوم نارسایی های ویژه یادگیری برای متخصصان به این معناست که فرد با وجود هوش طبیعی، توانایی لازم برای به جریان انداختن اطلاعات زبانی و نوشتاری  را ندارد، این ناتوانی ممکن است خود را در فعالیت هایی از قبیل گوش دادن، فکر کردن، سخن گفتن، خواندن، نوشتن، هجی کردن و یا حساب کردن نشان دهد و فرد مبتلا در یک یا چند ماده درسی ضعف محسوس و مشهود داشته باشد.

نشانه های دانش آموزان با مشکلات ویژه یادگیری:

  1. مي توانند بهره هوشی طبیعی داشته باشند.
  2. کارکرد تحصیلی آن ها پایین تر از حد انتظار است.
  3. غالباً سرعت کمتری در یادگیری دارند.
  4. غالباً پیشرفت تحصیلی آن ها به کندی انجام می شود.
  5. غالباً سقف پایین تری در یادگیری دارند.
  6. غالباً در یک یا چند درس خاص تجدیدی مکرر دارند.
  7. غالباً تکرار پایه های تحصیلی دارند.
  8. سطح یادگیری آن ها در درس های مختلف، متفاوت است.
  9. در استفاده از راهبردهای آموزشی انعطاف پذیر نیستند.
  10.   تفاوت قابل توجهی بین توانایی ها و مهارت ها دارند، عملکردشان ضعیف است.
  11.    ضعف در حافظه کوتاه مدت و بلند مدت دارند.
  12.  غالباً بیش از حد به معلم وابستگی دارند.
  13. غالباً در انجام تکالیف مدرسه به والدین وابستگی دارند.
  14. دامنه توجه کوتاهی دارند و حواسشان زود پرت می شود.
  15. غالباً از اعتماد به نفس پایینی برخوردارند.
  16. غالباً در مهارت های اجتماعی نقص دارند.
  17. غالباً ناهماهنگی حرکتی دارند و در کسب مهارت های ضعیف مانند بستن بند کفش، گرفتن مداد و … مشکل دارند.
  18. غالباً با تأخیر عکس العمل نشان می دهند.
  19. غالباً در فراگیری زبان تأخیر دارند.
  20. غالباً در برقراری ارتباط با همسالان مشکل دارند.
  21. در کلمه های پایه ای مثل (دویدن، خوردن، خواستن) اشتباه می کنند.
  22. در توالی و ترتیب اعداد مشکل دارند و در علائم ریاضی اشتباه می کنند.
  23. غالباً بدون تفکر عمل می کنند و در طرح ریزی یک برنامه مشکل دارند.
  24. معمولاً توالی حروف را در کلمه اشتباه می کنند مانند (کشف، کفش) یا (ماسک،ماکس) و …
  25. غالباً در آزمون های باز پاسخ (تشریحی) بیشتر مشکل دارند.
  26. غالباً به سختی چپ و راست کلمات را تشخیص می دهند و حروف و کلمات را به صورت قرینه می نویسند به طور مثال کلمه « در» را « رد » می نویسند.
  27. غالباً در یادگیری مهارت های جدید و به یاد آوردن مطالب کند هستند.
  28. غالباً در تلفظ کلمه ها با مشکل مواجه اند.
  29. غالباً در یادگیری اعداد، حروف الفبا، روزهای هفته، رنگ ها و شکل ها مشکل دارند.
  30. غالباً در دست خط خود مشکل دارند ( نارسانویسی)  و از نوشتن  انشاء خودداری    می کنند.
  • این نشانه ها صرفاً احتمال وجود مشکل را نشان می دهد و برای تشخیص دقیق باید به مشاور و یا مراکز تخصصی از جمله کارشناس مدیریت آموزش و پرورش استثنایی در استان هامراجعه کرد.

هر دانش آموزی قادر به یادگیری است منتهی نه همان روز و نه به همان روش.

                                                                                         جورج ایوانز

انواع اختلالات ویژه یادگیری:

اگر چه طبقه بندی های مختلفی از این اختلال وجود دارد ولی عمده ترین مشکل را می توان در حوزه های خواندن، نوشتن و ریاضی مشاهده نمود.

اختلال خواندن:

فرد مبتلا در کسب مهارت های زبانی خواندن و هجی کردن که متناسب با توانایی هوشش باشد عاجز است. کودکی که نمی تواند بخواند شانس بسیار کمی برای موفقیت در مدرسه دارد. بیش از 25% ناکامی های کودکان در دوره  ابتدایی از ناتوانی در خواندن سرچشمه می گیرد.

از عمده ترین نشانه های ناتوانی خواندن عبارتند از:

  1. اشتباه کردن کلمات شبیه به هم مانند غار و غاز- بهار و نهار
  2. حدس زدن کلمات با در نظرگرفتن حروف ابتدا و انتهای کلمات
  3. آینه خوانی یا وارونه خوانی کلمات مثلاً روز به جای زور
  4. مشکلات شدید در هجی کردن کلمات
  5. حذف یک صدا یا یک کلمه
  6. اضافه کردن صدا یا کلمه
  7. مشکلات درک مطلب
  8. ناتوانی در درک معنی کلمات
  9. جایگزینی برخی از حروف و کلمات به جای یکدیگر
  10. اشتباهات مربوط به عدم فهم معنای جمله و ارزش دستوری نوشته

اختلال نوشتن:

عمل نوشتن با چند مهارت از جمله توانایی نگهداری موضوع در ذهن، تنظیم موضوع به صورت کلمه ها، ترسیم گرافیکی شکل هر حرف و کلمه، به کارگیری صحیح از ابزار نوشتن و داشتن حافظه دیداری و حرکتی کافی سرو کار دارد.

مشکلات عمده در نوشتن به سه دسته تقسیم می شوند:

  1. نارسا یا بدخط نویسی
  2. اختلال در املاء نویسی
  3. اشکال در انشاء نویسی

عمده ترین مشکلات ناتوانی نوشتن عبارتند از:

  • معکوس نوشتن ( آینه نویسی) مثلاً « زیر به جای ریز»
  • جا به جا نوشتن حروف مثلاً « دور به جای رود »
  • حذف یا اضافه کردن حروف و کلمات در نوشتن
  • ناتوانی در ترکیب حروف و کلمات در نوشتن
  • ناتوانی در رونویسی، کج نویسی، پراکنده نویسی، ناخوانانویسی و …

اختلال در محاسبه (ریاضی)

این گروه از کودکان به دلیل مشکل جهت یابی زودتر گم می شوند و یا اشیاء خود را گم می کنند. معمولاً در زمینه درک روابط فضایی دچار مشکل هستند. در محاسبه اعداد به دلیل استفاده از روش های نامناسب اشتباه می کنند.

عمده ترین مشکلات ناتوانی در ریاضی عبارتند از:

  1. مشکلات در یادگیری مفهوم عدد و شمارش
  2. ناتوانی در استفاده از راهبردهای عددی
  3. ناتوانی در فرض کردن و انتقال محاسبات
  4. ناتوانی در مسئله توصیفی ( ارتباط جملات کلامی و نوشتاری برای کاربرد ریاضی)
  5. ناتوانی در خواندن و نوشتن نشانه های ریاضی (اعداد، ارقام، علائم)

 

Facebook
Twitter
LinkedIn

حتما این مطالب را بخوانید

پیمایش به بالا