این موضوع که وقتی کودک توسط همبازی خود مورد پرخاشگری قرار می گیرد یا کتک می خورد، با او چه برخوردی داشته باشیم، بسیار مهم است. گاهی اوقات والدین بی آن که تفاوت پرخاشگری را با قاطعیت بدانند، به بهانه این که قصد دارند به کودک خود قاطعیت را بیاموزند و او مهارت دفاع از خود را بداند، او را تشویق می کنند تا سراغ کودک پرخاشگر برود و او را کتک بزند. والدین اکثر اوقات با تحقیر و توهین و بی عرضه خطاب کردن کودک، از او می خواهند مقابله به مثل کند و دوستش را کتک بزند. برای مثال به کودک می گویند: «برو بزنش، محکم تر بزن و …» متأسفانه دیده می شود برخی والدین پا از این هم فراتر می گذارند و به کودک خود پاداش می دهند تا با هر کس مثل خود او و چه بسا بدتر رفتار کند و بسیار خرسند می شوند که بچه ای تربیت می کنم که می تواند حقش را بگیرد. والدین گرامی! دقت کنید این توصیه اشتباه و ترغیب کودک به پرخاشگری چه عواقب کوتاه مدت و درازمدتی برای او دارد. این بچه ها با فراگیری پرخاشگری مشکل ارتباطی پیدا می کنند. کودک شما که امروز نمی آموزد همان اندازه که سلامت روان او اهمیت دارد، سلامت روان دیگران هم مهم است، در آینده با آدم های قلدری مواجه می شود و به شدت صدمه می بیند. نقش شما در این صدمه دیدن پررنگ است. قاطع بودن کاملاً متفاوت با پرخاشگری است. در قاطعیت شما از حقوق خود دفاع می کنید، در حالی که به حقوق دیگران هم به همان اندازه احترام می گذارید اما فقط والدینی قادر خواهند بود به فرزند خود یاد بدهند به اصطلاح بی عرضه نباشد و حقش را بگیرد که معنای قاطعیت و تفاوتش را با پرخاشگری بدانند و در عمل آن را آموزش دهند. اگر پدر و مادری مدام به فرزندش توهین می کند، او را با الفاظ تحقیرآمیز خطاب می کند و تنبیه اش می کند که چرا حاضرجوابی کردی و به من گفتی خودتی! قطعاً نمی تواند معنای محترم بودن و احترام به حقوق دیگران را به کودک بیاموزد. کودک شما اگر نتواند اعتراضش را به شیوه درست بیان کند و فقط با پرخاش و فحاشی مقابله به مثل کند، بر خلاف تصور شما در معامله برد_ برد شرکت نکرده و طی مراحل رشد او، خودتان متوجه می شوید عجب آسیب جدی دیده است. او که امروز از ترس پدر و مادرش جوابی را نمی دهد و در مقابل فحش و پرخاش والدین مجبور است سکونت کند، می آموزد باید به کوچک تر از خود زور گفت و قلدری کرد. همین آموزه غلط هم در آینده نزدیک او اثر سوء دارد. به تمام والدین توصیه می کنم هوشیار باشید و آگاهانه عمل کنید.
دکتر میترا حکیم شوشتری، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران
